பிறப்பும் இளமைக்கால வாழ்வும்
1855 ஆம் ஆண்டு பிப்ரவரி 19 ஆம் நாள், தஞ்சாவூர் மாவட்டம் பாபநாசம் அருகே உள்ள உத்தமதானபுரத்தில் வேங்கடசுப்பையா – சரஸ்வதி தம்பதியினருக்கு மகனாக பிறந்தார் வேங்கடநாதன். இவரது தந்தை இசைக்கலைஞராக இருந்ததால், திண்ணைப்பள்ளியில் பாடங்களோடு இசையும் கற்றுக்கொள்ள வழிவகை செய்தார். குடும்பத்தின் வறுமை காரணமாக, தந்தையுடன் இராமாயண சொற்பொழிவுகளுக்காக ஊர் ஊராக பயணித்தார்.

கல்விப் பயணம்
17 வயதில் திருவாடுதுறை ஆதினத்தில் மீனாட்சி சுந்தரம் பிள்ளையிடம் தமிழ் கற்றுக்கொண்டார். அங்கு தமிழ் இலக்கணம், இலக்கியம், செய்யுள், கவிதை இயற்றுதல் ஆகியவற்றில் தேர்ச்சி பெற்றார். திருவாடுதுறை ஆதினத்தில் படிக்கும்போது அவரது பெயர் சாமிநாதன் என மாற்றப்பட்டது. பின்னர் வழக்கப்படி உ.வே.சாமிநாதய்யர் என அழைக்கப்பட்டார்.
தொழில் வாழ்க்கை
1880 முதல் 1903 வரை கும்பகோணம் கல்லூரியில் ஆசிரியராக பணியாற்றினார். தியாகராஜ செட்டியாரின் உதவியால் இப்பணி கிடைத்தது. 1903ல் சென்னை பல்கலைக்கழகத்தில் பணியில் சேர்ந்து, 16 ஆண்டுகள் பணியாற்றி 1919ல் ஓய்வு பெற்றார். சென்னைக்கு வந்த பிறகே அவரது வாழ்க்கையில் வறுமை ஓரளவு குறைந்தது.
சங்க இலக்கிய மீட்பு
தமிழ் மொழியின் தொன்மையை நிலைநாட்ட வேண்டும் என்ற நோக்கத்தில், அழிந்து கொண்டிருந்த சங்க இலக்கிய நூல்களை தேடி கண்டெடுக்கும் பணியில் ஈடுபட்டார். வேணுவனலிங்க விலாசச்சிறப்பு என்ற நூலில் 8 பாடல்களை எழுதி, அதுவே அவரது முதல் பதிப்பு நூலாக வெளிவந்தது.
முக்கிய படைப்புகள்
- சீவகசிந்தாமணி
- சிலப்பதிகாரம்
- பத்துப்பாட்டு
- புறநானூறு
- மணிமேகலை (சிறந்த உரை நூல்)
- என் சரித்திரம் (சுயசரிதை)
- மதுரைக்காஞ்சி
- நெடுநல்வாடை
- குறிஞ்சிப்பாட்டு
- பட்டினப்பாலை
விருதுகளும் கௌரவங்களும்
1931 மார்ச் 21 அன்று சென்னை பல்கலைக்கழகம் மகாமகோபத்தியாயர் பட்டம் வழங்கி கௌரவித்தது. “சங்ககால தமிழும், பிற்கால தமிழும்” என்ற தலைப்பில் சென்னை பல்கலைக்கழகத்தில் ஆற்றிய உரை நூலாக வெளியிடப்பட்டது.
தனிச்சிறப்புகள்
- ஆங்கிலம், சமஸ்கிருதத்தை விட தமிழ் மொழியின் தொன்மையை வலியுறுத்தியவர்
- நகைச்சுவையுடன் கூடிய பேச்சாற்றல் கொண்டவர்
- நூற்றுக்கும் மேற்பட்ட பழந்தமிழ் நூல்களை கண்டெடுத்து பதிப்பித்தவர்
- ஓலைச்சுவடிகள், கையெழுத்து பிரதிகளை சேகரித்து பாதுகாத்தவர்
இறுதிக்காலம் மற்றும் நினைவுச் சின்னங்கள்
1940 ஏப்ரல் 28 அன்று தனது 87வது வயதில் மறைந்தார். உத்தமதானபுரத்தில் உள்ள அவரது பிறந்த இல்லம் அரசால் நினைவில்லமாக மாற்றப்பட்டது. 1942ல் சென்னையில் அவர் பெயரில் தொடங்கப்பட்ட நூலகம் இன்றும் செயல்பட்டு வருகிறது.
தமிழுக்கு அவர் ஆற்றிய தொண்டு
உ.வே.சா தமிழ் மொழிக்கு ஆற்றிய தொண்டு மதிப்பிட முடியாதது. அழிந்து கொண்டிருந்த சங்க இலக்கியங்களை மீட்டெடுத்து, அவற்றை அச்சேற்றி, உரை எழுதி வருங்கால சந்ததியினருக்கு விட்டுச் சென்றுள்ளார். இன்றைய தமிழ் ஆய்வாளர்கள் சங்க இலக்கியங்களை ஆராய முடிவதற்கு அவரது பங்களிப்பே முக்கிய காரணம். அவரது உழைப்பும், அர்ப்பணிப்பும் தமிழ் மொழியின் தொன்மையை உலகுக்கு உணர்த்தியது.